Polymer là chất liệu mới cho phép tạo ra những đồng tiền có khả năng chống giả cao, bền và sạch hơn tiền giấy truyền thống, được Ngân hàng Dự trữ Australia phát hiện và bắt đầu nghiên cứu ứng dụng từ năm 1967. Tuy nhiên, phải đến năm 1988, Australia mới bắt đầu thử nghiệm đồng tiền lưu niệm trên giấy nền Polymer và đến năm 1992, nước này chính thức phát hành đồng tiền polymer đầu tiên trên thế giới.

Quá trình thử nghiệm thực tế ở nước này đã khẳng định tiền polymer có chất lượng cao trong lưu thông và ngăn chặn có hiệu quả nhất nạn tiền giả. Hơn 1 thập kỷ sau, tiền polymer được phát hành ở 19 nước thay cho tiền giấy truyền thống.

Để nâng cao khả năng chống giả của đồng tiền, vừa qua, Ngân hàng Nhà nước VN đã phát hành đồng tiền 3 loại tiền có mệnh giá 50.000, 100.000 và 500.000 đồng in trên chất liệu polymer với mẫu thiết kế hiện đại. Theo Ngân hàng Nhà nước VN, giấy nền polymer có nhiều tính chất tương tự như giấy in truyền thống nên hầu hết các yếu tố bảo an hiện nay của tiền giấy đều áp dụng được trên chất liệu polymer như hình định vị, in lõm… Ngoài ra, chất liệu polymer còn cho phép in nét mảnh, siêu nhỏ tinh xảo hơn so với in trên nền truyền thống nên hiệu quả chống sao chụp cao hơn...

Các chuyên gia cho rằng, sử dụng tiền polymer không những nâng cao khả năng chống giả của đồng tiền lưu thông mà còn góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội. Thực tế trong quá trình sử dụng cho thấy, bình quân loại tiền này có tuổi thọ trong lưu thông cao hơn so với tiền giấy, tiết kiệm và giảm đáng kể chi phí phát hành tiền trong dài hạn. Đây là kết quả tất yếu bởi giấy nền polymer có kết cấu đồng nhất (không có cấu tạo sợi) nên độ bền cơ học cao hơn các loại giấy sản xuất từ sợi xenlulô, bông hay lanh.

Mặt giấy nền polymer không thấm nước và đồng tiền polymer còn được in phủ các lớp bảo vệ nên đồng tiền không hút ẩm chất lỏng hay các tạp chất khác trong quá trình lưu thông. Nhờ vậy có thể làm sạch đồng tiền polymer bằng nước và lau nhẹ khi tiền bị dính bẩn trên bề mặt. Đồng thời, tiền polymer không bị mủn nhàu nát và tạo ra bụi tiền như tiền giấy bởi nền polymer có kết cấu đồng nhất và bền vững. Do vậy, sử dụng loại tiền này sẽ nâng cao năng suất kiểm đếm, phân loại tiền bằng máy và các thiết bị quản lý tiền tự động (ATM…).

Tuy nhiên, giấy nền polymer cũng có những hạn chế nhất định. Đồng tiền loại này dễ bị biến dạng khi tiếp xúc hoặc để gần ngọn lửa hay nguồn nhiệt cao như bàn là, bếp lò… Giấy polymer có kết cấu đồng nhất nên khi đồng tiền mới rất khó bị làm rách trong điều kiện lưu hành bình thường, nhưng khi kết cấu này bị phá vỡ (bị cắt cạnh hay thủng) thì ngược lại. Tiền polymer nếu bị vò, xiết mạnh theo nếp gấp sẽ dễ nhàu và mực in bị bào mòn nhanh hơn trong quá trình lưu thông.

Tuy nhiên, những nếp gấp thông thường trên đồng tiền polymer sẽ được làm phẳng khi ép nhẹ đồng tiền trên bề mặt phẳng trong 1 thời gian nhất định. Như vậy, để hạn chế tối đa những tổn thất không đáng có, người sử dụng nên giữ phẳng đồng tiền, không gấp, xiết mạnh đồng tiền và đặc biệt không để đồng tiền gần nguồn nhiệt cao.

Tiền Polymer phát hành trong năm 2004 ở 1 số nước

Trong năm 2004, tiền polymer tiếp tục được một số nước ứng dụng, trong đó có những nước lần đầu tiên phát hành vào lưu thông loại tiền này, như Chile và Singapore, có nước là sự hoàn thiện bộ tiền trong lưu thông theo hướng chuyển toàn bộ sang sử dụng bằng đồng tiền polymer. Chúng tôi xin giới thiệu tóm lược về các đồng tiền polymer mà các nước phát hành trong năm 2004.

* Đồng 10 Dollars Singapore: Khởi đầu trong số các đồng tiền polymer được phát hành trong năm 2004 là đồng 10 Dollars Singapore, được cơ quan Tiền tệ Singapore đưa ra ngày 4/5/2004. Đây là đồng tiền polymer đầu tiên được phát hành vào lưu thông tại đất nước này, tuy nhiên trước đó Singapore đã in đồng tiền lưu niệm bằng giấy nền polymer.

Đồng tiền 10 Dollars polymer được giữ nguyên thiết kế như tờ 10 Dollars cotton đang lưu hành, với hình ảnh chân dung Tổng thống đầu tiền của Singapore- ông Encik Yusof Bin Ishak ở mặt trước và hình ảnh thể thao ở mặt sau đồng tiền.

* Đồng 50 Dollars và 100 Dollars Brunei: Ngày 15/7/2004, nhân dịp kỷ niệm lần sinh nhật tứ 58 của Quốc vương Brunei, Hội đồng tiền tệ Quốc gia Brunei đã phát hành vào lưu thông đồng 50 Dollars và 100 Dollars Brunei, với thiết kế hình ảnh chân dung của Quốc vương Sultan Haji Hassanal Bolkiah trên mặt trước đồng tiền.

Với việc phát hành bổ sung hai đồng tiền 50 Dollars và 100 Dollars polymer vừa qua, Brunei là nước thứ tư trên thế giới thay thế toàn bộ tiền cotton bằng tiền polymer, sau Australia, New Zealand và Rumania. Trước đây, Brunei đã phát hành ba đồng tiền polymer, gồm các mệnh giá 1 Dollar, 5 Dollars và 10 Dollars.

* Đồng 100.000 đồng của Việt Nam: Ngày 1/9/2004, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành tờ bạc polymer mệnh giá 100.000 đồng. Đây là đồng tiền polymer thứ ba được phát hành tại Việt Nam. Trước đó, tháng 12/2003, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phát hành hai đồng tiền polymer mệnh giá 500.000 đồng và 50.000 đồng.

Đồng 100.000 đồng polymer được thiết kế với hình ảnh chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh ở mặt trước và phong cảnh Văn Miếu - Quốc Tử Giám ở mặt sau đồng tiền.

* Đồng 2000 Peso của Chile: Ngày 7/9/2004, Ngân hàng Trung ương Chile phát hành đồng 2000 Peso polymer. Đây là đồng tiền polymer đầu tiên được phát hành tại Chile.

Đồng 2000 Peso polymer được thiết kế tương tự như đồng 2000 Peso cotton đang lưu hành, với hình ảnh chân dung ông Manuel Rodriguez ở mặt trước và hình ảnh giáo sỹ người Dominica ở mặt sau đồng tiền.